ระบบ Off Grid Hybrid
4.
OFF-GRID HYBRID SYSTEM
สามารถเลือกใช้การไฟฟ้าร่วมกับแบตเตอรี่ จะไม่สามารถผลิตไฟคืนได้
หลักการทำงาน
ระบบกึ่งผสมผสาน รับพลังงานจากแผงโซล่าเซลส์เป็นหลัก เครื่องปั่นไฟ การไฟฟ้าเป็นหน่วยรอง ตั้งค่าเก็บพลังงานด้วยแบตเตอรี่หรือไม่เก็บก็ได้ ระบบจะใช้ตัวแปลงไฟ(Inverter) จะมีหน้าที่ผลิตไฟ220V 50Hz ขึ้นมาใหม่ ส่งกระแสไฟฟ้าไปในโครงข่ายสายเลี้ยงเครื่องใช้ไฟฟ้าโดยตรง ฉะนั้นโหลดทั้งหมดInverterจะเป็นตัวแบกรับ ข้อสำคัญกำลังงานที่ใช้จะต้องไม่เกินกำลังของInverter เราสามารถใช้แบตเตอรี่ร่วมด้วย หลังจากที่แสงแดดหมด ระบบจะดึงไฟจากแบตเตอรี่มาใช้ หากแบตเตอรี่หมด ก็จะดึงพลังงานจากไฟการไฟฟ้ามาใช้ต่อ และสามารถออกแบบให้ชาร์จลงแบตเตอรี่ร่วมด้วย หากต้องการใช้แบตเตอรี่เป็นพลังงานสำรองback up ก็สามารถตั้งค่าได้
การใช้งานระบบโซล่าเซลส์ระบบนี้ สามารถออกแบบใช้งานได้ ทุกที่ ทั้งมีไฟฟ้าและที่ไม่มีไฟฟ้า เช่นสำนักงาน ที่มีแอร์ คอมพิวเตอร์ ปริ้นเตอร์ หรือ โรงงานที่ผลิตงาน แต่ต้องการใช้ไฟจากแผงโซล่าเซลส์และต้องการแบตเตอรี่ไว้สำรองไฟด้วยโรงพยาบาล บ้านที่มี ผู้ป่วยเครื่องช่วยหายใจ บ่อปลาคาฟ บางบ้านที่อยู่ปลายสายไฟตก190-210Vใช้ระบบนี้ไฟจะนิ่ง220V
หรือสถานที่ที่ไม่มีไฟฟ้า เช่น บ้านสวน โรงงานชั่วคราว ไซด์งาน แคมป์ โรงเรียนบนเขา วัดป่า บนเรือ รถบัส รถบ้าน
เริ่มจากไฟฟ้าหลักจะมาจากแผงโซล่าเซลส์ กำหนดการเก็บไฟลงแบตเตอรี่30%(สำรองใช้กลางคืน) ที่เหลือ70%แปลงเป็นไฟ220V เอาไปใช้เลย ส่วนการไฟฟ้าจะถูกดึงมาใช้งานต่อเมื่อ ไม่มีแดด,แบตเตอรี่หมด หรือมีความต้องการไฟฟ้าจำนวนมาก เกินกำลังที่Inverter จะผลิตได้ จะมีวงจรATSตัดต่อ ยกตัวอย่างเช่น Inverter 5.5kW แต่ในการใช้งานต้องการพลังงาน8kW วงจรATS จะดึงพลังงานจากการไฟฟ้ามาจ่ายให้แทน
*หากไฟฟ้าที่ชาร์จแบตเตอรี่เต็ม ระบบจะหยุดชาร์จอัตโนมัติ ไฟฟ้าที่เหลือหรือผลิตเกิน กำลังไฟจะเพิ่มขึ้นผลิตเท่าที่เครื่องใช้ไฟฟ้าต้องการ เช่นแอร์ ตู้เย็น เครื่องซักผ้า หลอดหลอดไฟ และอื่นๆ หากไม่เปิดเครื่องใช้ไฟฟ้าใดใด ระบบจะไม่ผลิตส่งออกให้การไฟฟ้า (ระบบนี้ไม่มีอุปกรณ์ กันย้อนเกี่ยวข้อง)
ขั้นตอนการออกแบบระบบ
1. พิจารณาเครื่องใช้ไฟฟ้าทั้งหมดที่เอามาใช้และให้ดูเครื่องใช้ไฟฟ้าที่กินไฟมากสุด และโอกาสที่เปิดใช้พร้อมกันเพื่อเลือกตัวแปลงไฟและพื้นที่ติดตั้งแผงโซล่าเซลส์ ให้สอดคล้องการผลิตไฟและการใช้ไฟ
โดยมีตัวแปลงไฟเป็นตัวชี้วัดจำนวนแผง เพราะหากมีความต้องการไฟมาก พื้นที่ติดตั้งแผงมีน้อยกว่าสัดส่วนการใช้ไฟจากการไฟฟ้าก็จะมากกว่าแผง
2.เลือกตัวแปลงไฟ INVERTER
ดูอุปกรณ์ เครื่องใช้ไฟฟ้าพิจารณาว่าตัวไหนที่มีโอกาสที่จะเปิดใช้งานพร้อมกันสูงสุดกี่ชิ้น ลงรายการดังนี้
เช่น มีแอร์12,000BTUธรรมดา 1,100W 3ตัว (เปิดทีละเครื่องในเวลาไม่ห่างกัน)
หม้อหุงข้าว 605W 1ตัว
กาต้มน้ำร้อน 610W 1ตัว
หลอดไฟ 10W 30ตัว
กำลังไฟฟ้ารวม 3300+605+610+300= 4,815 W เผื่ออีก25% เลือกInverter ขนาด5kW
3.คำนวนแบตเตอรี่ เก็บไฟใช้กลางคืน ในแต่ละคืนเราใช้เครื่องใช้ไฟฟ้าอะไรบ้าง นานกี่ชั่วโมง เราเองกำหนดได้
หรือจะไม่เก็บก็ได้ ก็ไม่จำเป็นต้องคำนวน ข้ามข้อนี้ไป
นอนแอร์12,611BTU ธรรมดา ค่าSEER=13.2 1,014W ดูข้อมูลตามป้ายมี 1 ตัว นาน(10ชั่วโมง/คืน) >> ((12,611/13.2)x1x10)=9,553Wh
ตู้เย็น(15.6Q Inverter) 100W 1 ตัว นาน(24ชั่วโมง/วัน) >> (100x1x24)=2,400Wh
หลอดไฟ 10W 1 ตัว นาน(10ชั่วโมง/วัน)>> (10x1x10)=1,000Wh
รวมหลังงานที่ใช้ 12,957Wh
3.1 คำนวนชดเชยพลังงาน
3.11 ประสิทธิภาพของINVERTER แบบหม้อแปลง93% ส่วนแบบสวิตชิ่ง98% ในที่นี้เราเลือกสวิตชิ่ง (12957/(98/100))=13,222 Wh
3.12 การใช้งานแบตเตอรี่ ลิเทียมฟอตเฟต จะใช้พลังงานได้เต็มที่90% (13222/(90/100))=14,691 Wh
(แบตเตอรี่แต่ละชนิด แต่ละรุ่น แต่ละยี่ห้อ จะแตกต่างกันไป ให้อ้างอิงข้อมูลตามDATA SHEET)
การเลือกแรงดันไฟแบตเตอรี่ (ข้อมูลนี้สอดคล้องกับผู้ผลิตส่วนใหญ่ ต้องเพิ่มแรงดันเพราะลดขนาดสายไฟที่กินกระแสมากขึ้น
ระบบไฟ24V เหมาะกับInverter กำลังวัตต์ไม่เกิน3,000W
ระบบไฟ48V เหมาะกับInverter กำลังวัตต์ไม่เกิน5,000W เลือก แบตเตอรี่Lifepo 3.2V/S ทั้งหมด16S =51.2V
ระบบไฟ96V เหมาะกับInverter กำลังวัตต์5,000Wขึ้นไป
เลือกกระแสแบตเตอรี่ 14,691/51.2 =286.9A ประมาณ280A (หารุ่นที่ใกล้เคียง)
สรุป เลือกแบตเตอรี่ ลิเธียมฟอตเฟต16 cell อนุกรม 48V 280A
4. คำนวนแผงโซล่าเซลส์ สามารถเลือกขนาด ที่อินเวอเตอร์ รองกับดูสเปค ที่ลาเบล
เช่น Inverter 5.5kW แรงดันจากแผงสูงสุดรับได้550V ต่อได้2สตริง พลังงานที่ผลิตได้จริงจากแผงต้องคูณ0.76
เช่นแผง450W*0.78=351W พลังงานที่ได้จริง
เพราะฉะนั้นต้องการพลังงาน 5kWh/351=14.2 แผ่น 14แผ่น แบ่งอนุกรม7แผ่น 2สตริง
แนะนำแผง 450W จำนวน16แผง แบ่ง ต่ออนุกรม 8แผง แรงดันต่อแผง50V*8 = 450V ไม่เกินแรงดันที่รับได้
ลูกค้าสามารถเพิ่มได้ถึง20แผง ยิ่งใส่มากจะได้ไฟเต็มพิกัดตั้งแต่ตอนเช้าๆเลย แต่ไม่เกินแรงดันที่Inverterรับได้
5. คำนวนเวลาการชาร์จแบตเตอรี่
ในกรณีนี้ต้องการไฟชาร์จลงแบตเตอรี่15kWh แต่Inverter สามารถชาร์จไฟได้5kW จะใช้เวลาชาร์จ3ชั่งโมง
15kW/5kW=3h ชั่วโมง (10.00-14.00 ) แต่ความเป็นจริงอาจจะมีการใช้ไฟฟ้าบ้างเช่น เปิดแอร์กลางวัน
เปิดแอร์9000BTU กลางวัน พลังงาน750W 1ตัว
คอมพิวเตอร์100W 2ตัว
คำนวน เวลาในการชาร์จ 15kW/(5,000w-750W-(100W*2)=3.7 ชั่วโมง
(หากใช้ไฟเยอะขึ้นก็จะชาร์จนานขึ้น โดยฤดูกาลจะมีผลต่อแสงแดด โดยใช้ค่าเฉลี่ย ทั้งปี 4ชั่วโมง/วัน)
หากคำนวนแล้วเวลาในการชาร์จ เกิน4ชั่วโมง ต้องทำการเพิ่มแผงและอินเวอเตอร์ไปอีกและแบ่งแบตเตอรี่เป็น2ชุด
แนะนำให้ใช้อินเวอเตอร์ที่ลิ้งกันได้ 2ตัวจะทำงานซิ้งกัน ช่วยกันชาร์จ (การต่อควรให้ช่างผู้ชำนาญแนะนำ)